โบราณอุบาย

ความคิดของคนโบราณบางครั้งดูเหมือนเป็นการงมงาย ไร้เหตุผล แต่ถ้าพิจารณาให้ดีแล้ว ในความคิดและความเชื่อโดยเฉพาะข้อห้ามต่าง ๆ นั้นมีเหตุผลที่น่าสนใจทีเดียว เพียงแต่ในอดีตสังคมเรามีความเชื่อในเรื่องภูตผีและไสยศาสตร์ คนโบราณจึงได้นำความเชื่อจุดนี้มาสั่งสอนลูกหลานให้เชื่อฟัง
โบราณอุบาย : การวิเคราะห์ภูมิปัญหาไทยในความเชื่อ ของ ร.ศ.สนม ครุฑเมือง เป็นผลงานทางวิชาการชิ้นหนึ่งที่เล็งเห็นความสำคัญของความคิดคนไทยสมัยอดีตที่รู้จักการแก้ปัญหานานาประการอย่างลึกซึ้งและน่าสนใจ จึงนำมาแบ่งปันให้สมาชิกสภาอาจารย์ได้อ่านกันดูค่ะว่า ความเชื่อหรือข้อห้ามต่อไปนี้เคยมีผู้ใหญ่ห้ามเราบ้างหรือเปล่า
ห้ามก้มมองลอดขาตัวเอง
ความเชื่อ ไม่ให้ก้มมองลอดขาตัวเอง เพราะเชื่อว่าจะทำให้เห็นผี
เจตนา การก้มมองลอดขาทำให้เวียนศีรษะ หน้ามืด อาจหกล้มศีรษะกระแทกพื้นเป็นอันตรายได้ หรืออาจเจ็บหลังและเอวได้ เพราะต้องก้มมาก

ห้ามกวาดบ้านเวลากลางคืน
ความเชื่อ ไม่ให้กวาดบ้านเวลากลางคืน เพราะเชื่อว่าจะเป็นอัปมงคล
เจตนา เวลากลางคืนจะมืดมองเห็นไม่ชัด ทำให้กวาดบ้านไม่สะอาด และอาจจะกวาดข้าวของที่มีขนาดเล็กหรือของมีค่าหล่นหายไป

ห้ามกินกล้วยแฝด
ความเชื่อ ไม่ให้ผู้หญิงกินกล้วยแฝด เพราะเชื่อว่าจะทำให้มีลูกแฝด
เจตนา ให้รู้จักประมาณในการกิน โดยเฉพาะกล้วย หากกินมากเกินไปอาจทำให้ท้องอืด หรือคนมีครรภ์กินกล้วยมากเกินไป ลูกในท้องจะตัวใหญ่ทำให้คลอดลำบาก

ห้ามขอดตุ่มข้าวสาร
ความเชื่อ จะทำให้กลายเป็นคนตกยากในอนาคต
เจตนา เกรงว่าจะรบกวนผู้อื่น เนื่องจากการตักข้าวสารที่ใกล้จะหมดแล้วทำให้ภาชนะที่ใช้ตักครูดกับตุ่มที่ใช้ใส่ข้าวสาร ทำให้เกิดเสียงดังน่ารำคาญ

ห้ามขึ้นบ้านใหม่วันเสาร์ เผาผีวันศุกร์ โกนจุกวันอังคาร แต่งงานวันพุธ
ความเชื่อ กระทำแล้วจะประสบแต่สิ่งไม่ดีในชีวิต
เจตนา เพื่อให้ปฏิบัติให้ถูกต้องตามกาลเทศะที่เคยประพฤติปฏิบัติสืบต่อกันมา ทั้งนี้เพื่อให้เกิดความสบายใจ โดยมีความเชื่อว่าวันเสาร์เป็นวันที่ไม่สมควรทำพิธีขึ้นบ้านใหม่ เพราะดาวเสาร์เป็นเทพเจ้าแห่งความทุกข์ ฉะนั้นจึงไม่สมควรจัดพิธีการใดในวันเสาร์ วันศุกร์เป็นวันที่โบราณห้ามทำการเผาศพ เพราะถือกันว่า ปลงศพวันศุกร์ให้ทุกข์กับคนเป็น ทางโหราศาสตร์นั้น ดาวศุกร์จัดไว้ให้เทพยดาแห่งความสมบูรณ์พูนสุข จึงไม่สมควรกระทำพิธีให้เกิดความเศร้าโศก วันอังคารเป็นวันที่ชาวบ้านจะไม่ประกอบพิธีโกนจุก เพราะเหตุที่ว่าดาวอังคารเป็นเทพเจ้าแห่งสงคราม เหี้ยมโหด เชื่อว่าถ้าประกอบพิธีมงคลอาจทำให้มีอุปสรรคนานาประการ วันพุธห้ามประกอบพิธีสมรส เพราะดาวพุธเป็นเทพเจ้าที่ปรวนแปร หาความแน่นอนมิได้ จึงไม่ควรจัดพิธีมงคลสมเพราะต้องการความมั่นคงยั่งยืน รวมความแล้วมีวัตถุประสงค์ต้องการให้เป็นขวัญกำลังใจ และเป็นมงคลต่อชีวิตของผู้ปฏิบัติตาม

ห้ามคนมีครรภ์เข้าโบสถ์ตอนทำพิธีบวชพระ
ความเชื่อ จะทำให้คลอดลูกยาก
เจตนา คนมีครรภ์จะนั่งนานไม่ได้เพราะปวดเมื่อยได้ง่าย ในช่วงที่ทำพิธีต้องใช้เวลานานและต้องการความสงบ คนมีครรภ์อาจจะเปลี่ยนอิริยาบถบ่อย

ห้ามถอดแหวนหรือกำไลจากมือผู้อื่น
ความเชื่อ จะแย่งคนรักของคนที่ถูกถอดแหวนหรือกำไลไป
เจตนา ให้มีมารบาทที่ดี ไม่ก้าวก่ายสิทธิ์ของผู้อื่น และเพื่อรักษามิตรภาพให้ยั่งยืน การถอดของมีค่าที่เจ้าของไม่อนุญาตเป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสม
ก็ยกตัวอย่างมาให้อ่านกันพอหอมปากหอมคอนะคะ ไม่ว่าเราจะมีความเชื่ออย่างไรก็อย่าลืมเชื่อในผลของการทำความดีนะคะ